zaterdag 17 januari 2009

Het licht van de Brandaris is stuk

Op deze foto doet ie het nog, maar toen we gisteren thuiskwamen, zagen we dat het licht van de Brandaris wel op een heel laag pitje stond. Eerst dacht ik nog dat het aan mij lag, want net terug van de oogarts dus misschien nog wat wazig, maar nee. Hij is stuk en torent nu sober boven alles uit in een akelige donkerte.

vrijdag 16 januari 2009

Lodewijk de Vrome en de Noormannen

Dat is wel grappig, net als ik voor een verhaal in de geschiedenis van de Noormannen in Wieringen wil duiken, en tegelijkertijd iets meer wil weten over Lodewijk de Vrome, zoon van Karel de Grote (dat kan je zo hebben, niet waar en ja hij zit behoorlijk vaak in de stamboom :) ) , blijkt dat de Noormannen en Lodewijk in dezelfde tijd onze geschiedenis hebben bevolkt. De Noormannen vielen onze contreien binnen tussen 810 en 1009, dus 1000 jaar geleden, en Lodewijk leefde van 778 tot 20 juni 840. Dus vraag je je meteen af: heeft Lodewijk dan weleens tegen de Vikingen gevochten?

Dat zoeken we op. Ik geef de tekst hier weer, afkomstig van een Belgische site die genealogische Netring heet,

Lodewijk de Vrome werd tussen 16 april en de herfst van 778 geboren als zoon van Karel de Grote en Hildegard van Vinzgau. Na de dood ,van zijn oudere broers Karel en Pippijn, wordt Lodewijk in 813 te Aken door zijn vader tot keizer gekroond en als mederegent aangesteld. Bij de dood van Karel de Grote erft hij, als enige overlevende zoon, het complete rijk. Hij is dan 36 jaar oud. In 816 laat hij zich, opnieuw, door paus Stephanus IV in Reims tot keizer kronen.

In tegenstelling tot zijn vader heeft Lodewijk wel onderwijs genoten, maar hij bezat noch de energie, noch het gezond verstand van Karel de Grote. Zijn heerschappij werd gekenmerkt door slapheid en besluiteloosheid. Lodewijk kreeg dan ook al gauw problemen met de administratie van het grote rijk. Hij koos daarom voor de invoering van het leenstelsel (feodaliteit). Maar met het erfelijk-worden van de leen nam ook de macht van de koning af.

De vele interne strubbelingen maakten het Rijk kwetsbaar voor invallen. De Noormannen voerden regelmatig plunderingen uit, tot ver in in het binnenland, op zoek naar kostbare voorwerpen. Deze bevonden zich vooral in de kloosters, die dan ook dikwijls het slachtoffer van de plunderingen waren. De regelmaat en de kracht van de invallen zijn desastreus voor de stabiliteit binnen het Frankische Rijk. Een krachtige leider als Karel de Grote (786-814) nam al in 800 de eerste defensieve maatregelen om de Noormannen te bestrijden. De intensiteit van de aanvallen nam na zijn dood echter alsmaar toe waardoor het moeizaam opgebouwde handelsnetwerk in West-Europa geleidelijk aan ontwrichtte. Door de verzwakking van het centrale gezag komt de verdediging te rusten op de schouders van de locale graven (leenmannen). Zij bouwen versterkingen - burchten - en ommuren de nederzettingen. In ruil voor bescherming kunnen de locale machthebbers de vrijheden van hun onderdanen inperken en kunnen zij meer en meer onafhankelijk van de vorst hun macht uitoefenen. Zij werken zich op tot locale landsheren, die door een feodale eed van trouw echter wel aan de vorst verbonden blijven.

Lodewijk trouwt twee maal. Eerst in 794 met Irmingard van Haspengouw bij wie hij drie zonen krijgt: Lotharius, Pippijn en Lodewijk. Onder invloed van de geestelijkheid verdedigt hij de eenheid binnen het Frankische Rijk. Vandaar zijn besluit om zijn oudste zoon Lotharius aan te wijzen als medekeizer en opvolger. Zijn andere zoons, Pippijn en Lodewijk, worden onderkoningen en onderschikt aan hun oudere broer. Lodewijk (II), wordt koning van Beieren. Vandaar zijn latere bijnaam: Lodewijk 'de Duitser'. Pippijn krijgt Aquitanië. Deze regeling valt niet bij iedereen in goede aarde. Bernard, zoon van Lodewijk I's broer Pippin van Italië en koning van de Italiaanse provincies, komt in opstand en wordt verslagen. Lothar I krijgt zo Italië erbij. Het Frankische rijk wordt er niet overzichtelijker op!


Na de dood van zijn eerste vrouw hertrouwt Lodewijk in 819 op latere leeftijd met Judith van Beieren, dochter van Welf van Argengouw. Zij schenkt hem in 823 nog een vierde zoon Karel (II), die bekend zal worden als 'de Kale'. Zijn moeder wilde hem koste wat kost bij de regering betrekken. Daarom creëert Lodewijk in 829 voor zijn dan 6-jarige zoontje een nieuw koninkrijk: Alemannië. Zijn twee oudste zoons, Lothar en Pippin, zijn kwaad over deze inbreuk op hun eerste geboorterecht en rukken met hun legers op tegen hun vader. Deze wordt gesteund door zijn zoon Lodewijk II 'de Duitser'. Vader wint de strijd en Lothar I is medekeizer af. Hij blijft wel koning van Italië.

Enkele jaren later worden de geschillen tussen de drie oudste zonen bijgelegd. Samen voeren ze oorlog tegen hun vader en jongere halfbroertje Karel. Paus Gregorius treedt op als bemiddelaar, maar zijn gedrag doet de edelen overlopen naar de drie broers, hetgeen ook de bedoeling van de paus is. In de veldslag die volgt, wordt keizer Lodewijk I verslagen en in 833 wordt hij te Compiègne afgezet. Niet voor lang, want de broers zijn het al snel weer oneens en een jaar later in 834 komt Lodewijk I terug op de troon. Hij bevestigt dit met een hernieuwde kroning te Metz in 835. Pippin van Aquitanië sterft intussen en zijn beide zoons erven niets. Het koninkrijk van Lodewijk II 'de Duitser' wordt ingekrompen tot Beieren. De rest van het Frankische rijk wordt verdeeld tussen Lothar I en Karel II.

In 837 worden onderhandelingen begonnen om het rijksgebied in drie zelfstandige koninkrijken op te delen: West-Franken, Oost-Franken en het Middenrijk. Voordat het akkoord definitief tot een goed einde wordt gebracht overlijdt Lodewijk de Vrome op 20 juni 840 op een eilandje in de Rijn bij Ingelheim. Al spoedig na zijn dood betwisten zijn drie zonen elkaar de verschillende rijksdelen. Bij het verdrag van Verdun (843) krijgt Karel 'de Kale' West-Francie, (Frankrijk plus het westelijke deel van Vlaanderen). Lodewijk 'de Duitser' verwerft Frankenland, Saksen, Beieren en de rest van het rijk ten oosten van de Rijn. Daartussen ligt het welvarende Middenrijk (Lotharingen), dat samen met de keizerskroon naar de oudste zoon Lotharius I gaat. Het strekte zich uit van de Noordzee tot Italie en omvat Nederland, het Westen van België, delen van Frankrijk en Italië alsmede de hoofdstad Aken.

Ja, maar heeft Lodewijk nu wel of niet zelf tegen de Noormannen gestreden? Heeft hij er überhaupt wel eens eentje gezien?
Gezien? Ja dus :

In die tijd zocht Haraldr (*), die de hoogste positie in het Deense rijk lijkt te hebben bekleed en die vroeger door de zonen van Guðröðr uit zijn rijk verdreven was, zijn toevlucht bij keizer Lodewijk en gaf zich naar Frankisch gebruik in zijn handen. De koning nam hem op en gelastte hem naar Saksen te gaan om daar te wachten tot hij hem kon helpen zijn heerschappij te herwinnen.
(*) Klakk-Haraldr
De keizer heeft ook bevolen dat de Saksische graven en de Abodriten, die ooit door keizer Karel waren onderworpen, Haraldr zouden ondersteunen, waarvoor hij zijn gezant Balderik had gestuurd. Toen ze de Eider waren overgestoken kwamen ze in het land van de Noormannen, in een gebied dat Sinlendi (*) heet. Hoewel de zonen van Guðröðr over een groot leger en tweehonderd schepen beschikten, wilden zij zich niet voor een gevecht opstellen, dus gingen beide kampen weer uit elkaar, ze plunderden en brandschatten alles dat ze tegen kwamen, en bovendien namen ze 40 gijzelaars van ieder volk mee.
(*) Schleiland in Zuid-Jutland
In dat jaar stuurden de zonen van de voormalige Noormannenkoning Guðröðr, door Haraldr gedwongen, gezanten en verzochten de keizer om vrede. Maar dit gezantschap werd door hem als nutteloos en vals verworpen en Haraldr kreeg hulp tegen hen.
In deze tijd werd het aan de keizer gemeld dat er 13 schepen uit noordelijke wateren onderweg waren die op onze kusten wilden landen om the plunderen. De keizer gaf orders om naar hen uit te zien en een kustwacht in te stellen. Daardoor werden zij uit Vlaanderen en uit de Seinemonding verdreven, ze vertrokken naar Aquitanië, verwoestten daar het dorp dat Bouin genoemd wordt, en keerden met een rijke buit weer huiswaarts.
Uit het land van de Noormannen verscheen Haraldr met zijn echtgenote en een groot aantal Denen, hij werd in Sint-Albans in Mainz met al zijn volgelingen gedoopt en door de keizer met vele geschenken overladen. Omdat de vrome keizer bang was dat hij uit zijn vaderland zou worden geweerd, gaf hij hem een graafschap in Frisia, Rüstringen geheten, waar hij zich in veiligheid kon brengen, mocht dat nodig zijn.
Ondertussen hadden de zonen van Guðröðr, de voormalige koning van de Denen, Haraldr uit zijn rijk verdreven. De keizer wilde Haraldr wel helpen, maar hij had een vredesverdrag met de zonen van Guðröðr gesloten, daarom stuurde hij Saksische graven, samen met Haraldr zelf en gaf ze opdracht met de gezanten te onderhandelen dat ze hem, zoals eerder, aan hun heerschappij deel moesten laten nemen. Maar Haraldr was ongeduldig door deze vertraging, zonder ons medeweten brandde hij enige dorpen plat en voerde buit weg. Meteen voerden de Denen bij verrassing een overval uit omdat ze dachten dat wij het gedaan hadden, staken de Eider over, verdreven de veronderstelde daders uit de sterkte, namen alles mee en trokken zich in hun eigen kamp terug. Toen ze de werkelijke toedracht erkenden en bang waren voor een passende wraak, stuurden ze eerst gezanten naar degenen die ze zo'n nederlaag hadden toegebracht, en dan naar de keizer, ze legden hun fout uit en boden bij wijze van verzoening een passende genoegdoening. De wijze van verzoening lieten ze over aan de wensen van de keizer zolang de vrede maar werd gehandhaafd. Dat stond de keizer hen toe overeenkomstig hun wens en verzoek. (tekst is van de website Gjallar

Tja. Lodewijk heeft dus wel contact gehad met de Noormannen maar of hij nu zelf ten strijde is getrokken, dat weet ik nog steeds niet.


Viking treasure Viking schat in Wieringen

Munt Lodewijk de Vrome

Lodewijk de Vrome